مطالعه کانی سازی مس رسوبی قره آغاج (جنوب شرق ماکو- استان آذربایجان غربی)

منطقه مورد مطالعه در 60 کیلومتری جنوب شرقی ماکو در استان آذربایجان غربی قرار دارد. واحدهای لیتولوژیکی شناسایی شده در منطقه شامل کنگلومرا و واحد رسی قطعه دار بوده که سن آنها به پلیوسن برمی گردد. قطعات افیولیتی مشاهده شده در مقاطع نازک شامل، سرپانتینیت با بافت مشی و بستایتی، آندزیت و آندزیت بازالتی، بازالت با بافت آمیگدالوئید، دیاباز و دولریت، قطعات سیلیسی، متابازیتها ، مرمر و ماسه سنگ کوارتزیتی می باشند. مهمترین کانی مس تشکیل یافته در منطقه مس طبیعی است، علاوه بر آن کانیهای اکسیدی مس همانند کوپریت و تنوریت و کانی کربناته مس یعنی مالاکیت، نیز در منطقه مشاهده شده اند. کانی سازی در منطقه بصورت اپی ژنتیک و استراتی باند بوده و توسط کنگلومرای پلیوسن میزبانی شده است. کنگلومرای میزبان شامل تنوعی از سنگهای رسوبی، آذرین و دگرگونی بوده و بخش عمده این قطعات و نیز فلز مس مربوط به افیولیت تیپ قبرس خوی می باشد. بر اساس مطالعات صحرائی، کانی شناسی و محیط رسوبی، دو نظریه محتمل برای حمل و ته نشینی مس وجود دارد، 1- حمل به شکل سولفیدی همراه با قطعات افیولیتی، آزاد شدن گوگرد و تشکیل مس طبیعی به دلیل بالابودن سطح آب زیرزمینی و وجود شرایط احیائی که سپس در اثر پائین آمدن سطح آب، کانیهای اکسیدی نیز تشکیل شده اند. 2- حمل مس از افیولیتها به داخل طبقات قرمز، شستشوی مس توسط آبهای فسیل و حمل توسط کلر موجود در این طبقات بصورت کمپلکس کلریدی به داخل کنگلومراها. البته هر یک از نظریه های فوق دارای نقاط ضعف و قوت بوده و برای رسیدن به جواب قطعی باید مطالعات بیشتری در این منطقه و افیولیهای خوی انجام دهیم ولی میتوان گفت که منشأ اصلی قطعات کنگلومرا و مس موجود، افیولیت خوی میباشد.